Şafşavan (Chefchaouen); Fas’ın kuzeybatısında Rif Dağları’nın eteğinde yer alan küçük bir şehirdir. ‘’Fas’ın Mavi İncisi’’ olarak anılan şehir, mavi boyalı evleri ve sokaklarıyla ünlüdür. Her şeyin mavi olduğu bu şehir, masalları andıran büyülü bir atmosfere sahiptir. Fas’ın en güzel şehri olarak kabul edilen Şafşavan, tüm dünyada tanınmaktadır. Etkileyici bir manzaraya sahip olan şehir, son zamanlarda fotoğraf tutkunu turistlerin gözde mekânlarından biri olmuştur.
İki dağın arasında kurulmuş olan şehrin sokakları, kaldırımları, merdivenleri, evleri hatta saksıları bile mavi boyalıdır. Fas mimarisinin yansıtıldığı daracık sokaklara sahip olan şehir, mavi renk ile birleşmesi sonucunda huzurlu bir ortam yaratmaktadır. Şehrin tamamen maviye boyanma sebebinin arkasında ise ilginç bir hikâye bulunmaktadır.
Şafşavan Şehrinin Tarihi
İsmini kurulduğu Rif Dağı’ndan alan Şafşavan, kelime olarak ‘’boynuz’’ anlamına gelmektedir. Dağın şekli keçinin boynuzuna benzediği için ‘’çift boynuz’’ anlamına gelen Chefchaouen (Şafşavan) denilmiştir. Tarihi 15. yüzyıla dayanan şehir, 1471 yılında Rif Dağı’nın eteğine Yahudiler tarafından kurulmuştur. Fas’ın Portekiz işgaline karşı savunması amacıyla, bir kale şehri olarak inşa edilmiştir. Yüzlerce yıl dış dünyaya ve kültürlere kapalı bir şekilde varlığını sürdüren şehir, özgün kültürünü korumuştur.
Şafşavan’ın eski şehir bölgesi ilk kurulduğu zamanlarda surlarla çevrilmiştir. Şehrin surlarının dışarıya açılan kapılarından bazıları hala ayaktadır. 1492 yılında, İspanyol fethinden sonra Ghomara kabileleri, Yahudiler ve Faslılar şehre yerleşmişlerdir. Şehri 1920 yılında İspanyol işgal etmiş, 1956 yılında ise Fas bağımsızlığını ilan ederek şehri ülke topraklarına katmıştır. Şehirde İspanya’dan sürülen ve buraya yerleşen Musevi ve Arap nüfusu mevcuttur. ”Medine” olarak isimlendirilen eski şehirde, İspanyol mimarisine ait labirent benzeri binalar bulunmaktadır. Uzun yıllar kendi halinde yaşayan şehir, 2011 yılında yapılan reklam çekimleriyle popüler hale gelmiş, tüm dünyada ismini duyurmuştur.
Şafşavan’da Her Şeyin Mavi Olmasının Sebebi
Şehirdeki evlerin maviye boyanması ile ilgili olarak bazı rivayetler mevcuttur. Evlerin maviye boyanmasının İspanya’dan gelerek bölgeye yerleşen Yahudiler tarafından başlatıldığı ve zamanla tüm şehre yayıldığı düşünülmektedir. Yahudi inancına göre gökyüzünün temsilcisi olan mavi renk, Cennet ve huzuru sembolize etmektedir. İnanca göre Musevilerin kutsal kitaplarında ‘’kıyafetlerinize mavi iplikler takın’’ ifadesi geçmektedir. Bu sebeple Yahudiler kıyafetleri de dâhil birçok alanda mavi rengi kullanmaktadır.
Bölge sakinleri yakın bir zamana kadar şehirdeki birçok binanın beyaz olduğunu sadece Yahudiler kısmının maviye boyandığını dile getirmektedir. Yahudilerin yaşadığı kısımda sivrisineklerin az görülmesi sebebiyle, mavi binaların sivrisinekleri uzaklaştırdığına inanılmıştır. Bu sebeple kişiler evleri maviye boyamaya başlamış ve giderek yaygın bir hale gelmiştir. Aynı zamanda mavi ve tonlarının sıcak geçen yaz aylarında, evleri serin tuttuğu düşünülmektedir. Bazılarına göre de maviye boyama sadece gelenekten ibarettir. Güzel göründüğü için şehrin duvarlarının mavi olduğu söylenmektedir. Mavi rengin insanları yatıştırdığı ve mutluluk verdiği düşünülmektedir.
