Âdem Köprüsü; Hint Okyanusunda Sri Lanka ve Hindistan’ı birbirine bağlayan 1,7 milyon yıllık olduğu düşünülen bir köprüdür. Rama’s Bridge veya Rama Setu olarak da bilinen bu gizemli yapı hakkında tartışmalar söz konusudur. Yapının doğal bir oluşum olduğunu savunanların yanında, insan yapımı olduğunu savunanlarda yer almaktadır. Ünlü Hindu destanı olan Ramayana Destanı’na konu olan köprünün, Hindu tanrısı Rama tarafından inşa edilmiş olduğuna inanılmaktadır. Fırtınaların kanalı derinleştirmeden önce, köprü üzerinden yürüyerek geçilebildiği tespit edilmiştir.
Köprü Hindistan’ın güneydoğu kıyılarında, Pamban Adası ve Mannar arasında bulunan doğal kireçtaşı sürüleri zinciridir. Jeolojik kanıtlar, bu köprünün Hindistan ve Sri Lanka arasında eski bir kara bağlantısı olduğunu göstermektedir. Uzunluğu 48 kilometreyi bulan köprü üzerindeki bazı bölgeler suyun yüzeyindedir. Diğer kısımlarda ise derinliği 1 metreyi geçmemektedir. Bu sebeple bölgeden gemilerin geçişi mümkün değildir. Gemi geçişini sağlamak amacıyla kanal yapımı çalışmaları gerçekleştirilmiş fakat başarılı olamamıştır. Ramanathaswamy Tapınağı kayıtları, köprünün 1480’de bir kasırgada kırılana kadar tamamen deniz seviyesinin üzerinde olduğunu yazmaktadır.
Yapıya Âdem Köprüsü İsminin Verilmesi ve Hint Efsaneleri
Köprü bilim insanları tarafından keşfedildikten sonra, dünyanın insan yapımı en eski köprüsü olarak tanımlanmış ve ‘’Âdem Köprüsü’’ ismi verilmiştir. Bazı erken dönem İslami kaynaklarda Sri Lanka’daki bir dağdan, Hz. Âdem’in Zirvesi yani Hz. Âdem’in yeryüzüne düştüğü yer olarak bahsedilmektedir. Bu kaynaklar, Hz. Âdem’in Cennet Bahçesi’nden kovulmasından sonra, köprü üzerinden Sri Lanka’dan Hindistan’a geçtiğini, bu sebeple Âdem’in Köprüsü ismini aldığını anlatmaktadır.
Hint kültürü ve dini ise; köprünün doğaüstü kökenli olduğuna dair efsaneler içermektedir. Hindu Destanına göre; Sri Lanka’nın şeytan kralı Ravana, intikam almak amacıyla Rama’nın karısı Sita’yı kaçırmış ve Sri Lanka’ya götürmüştür. Rama’nın Sita’yı kurtarmak için Sri Lanka’ya geçmesi gerekmektedir. Brahma, Ramaya yardım etmesi için akıllı savaşçı maymunlardan oluşan bir ordu yaratmıştır. Vanaralar denilen bu ordu, beş gün içinde Sri Lanka’ya bir köprü inşa etmiştir. Rama bu köprüden denizi geçmiş ve günlerce Ravana’yı takip etmiştir. Ravana’nın kafasını kesen yılanlara dönüşen yüzlerce altın ok fırlatmış, onu öldürmüş ve karısını kurtarmıştır.
Köprünün Oluşumu Hakkında Ortaya Atılan Teoriler
Köprünün doğası ve kökeni hakkında önemli ölçüde görüş çeşitliliği ve kafa karışıklığı mevcuttur. 19. yüzyılda yapıyı açıklamada iki önemli teori ortaya atılmıştır. Bunlardan biri köprünün, toprağın yığılma ve yükselme sürecinde oluştuğu yönündedir. Diğer teori ise; Sri Lanka’nın Hindistan anakarasından kopmasıyla kurulduğu yönündedir. Gevrek kalkerli sırtlar daha sonra büyük dikdörtgen bloklara ayrılmış, bu da geçidin yapay bir yapı olduğu inancına yol açmıştır.
Madras Üniversitesi Doğal Tehlikeler ve Afet Araştırmaları Merkezi’nden V. Ram Mohan konu ile ilgili; “ada zincirinin jeolojik evriminin yeniden inşası zorlu bir iştir ve ikinci derece kanıtlara dayanarak gerçekleştirilmelidir” açıklamalarında bulunmuştur. Kapsamlı saha çalışmalarının eksik olması, köprünün doğası ve kökeni hakkında birçok belirsizliğe yol açmaktadır.
Köprü çoğunlukla, yüzeyde sert olan ve kumlu kıyılara indikçe kaba ve yumuşak büyüyen bir dizi paralel kumtaşı ve çakıl taşı çıkıntısından oluşmaktadır. Yapılan çalışmalar; yapının sürüler zinciri, mercan resifleri, bölgede yer kabuğunun incelmesi nedeniyle oluşan bir sırt, bir çift tombolo veya bariyer adaları olarak tanımlanmasını sağlamıştır. Hindistan Uzay Araştırmaları Örgütü ise, köprünün 103 küçük yama resifinden oluştuğu sonucuna varmıştır. Yapılan başka bir çalışma; kuzeyde saat yönünün tersine ve Rameswaram, Talaimannar’ın güneyinde saat yönünde hareket eden ve kıyı boyunca sürüklenen akıntılar sonucu oluştuğunu dile getirmektedir.
Konuyla ilgili araştırmalarda bulunan bilim insanları Robert Bauvel ve Graham Hancock ise, Giza platosunda daha önce yapılan keşifler gibi, bu keşfin de çok daha eskilere dayandığını belirtmektedir. Köprünün büyük sel felaketleri ve dünyanın gördüğü son buzul çağında meydana gelen hasarlar ile okyanus sularına gömüldüğünü dile getirmektedir. 1,7 milyon yıllık olduğu düşünülen köprünün, 13 bin yıl önceki tarihi efsaneler ile desteklendiği, bu efsanelerin kronolojik bir referans olduğunu söylemektedir.
Hindistan Geological Survey Eski Müdürü Doktor Badrinaranayan konuyla ilgili açıklamalarda bulunmuştur. Ekibi ile birlikte Âdem Köprüsü boyunca 10 farklı noktada yarıklar açmışlardır. Köprü kalıntılarının yüzeyinden 6 metre derinlikte, kum taşı ve kaya tutarlı bir tabaka bulmuşlardır. Araştırma kapsamında, köprü kayaçlarını inceleyen dalgıçlar ise kayaların tipik deniz oluşumu kayaçlar olmadıklarını tespit etmiştir. Tespit edilen kayaçların hem Sri Lanka hem de Hindistan uçlarındaki kaya türü ile aynı oldukları ortaya çıkmıştır.
