Türkopoller, Haçlı Seferleri zamanında, Haçlıların Türk kökenli paralı askerleridir. Türk gibi yaşayan, Türkçe konuşan ve hatta Müslüman doğmuş olan binlerce asker, haçlı ordularının vazgeçilmezleri olmuştur. Türkoğlu anlamına gelen Türkopoller, özellikle süvari okçuluğunda ustalaşmış, yetkin paralı askerlerdir.
Türklerin Anadolu’ya gelişlerinden önce, Anadolu’ya düzenlenen Haçlı seferlerine katılmışlar ve haçlı ordularında yer almışlardır. Para kazanmak amacıyla Bizans ordusuna binlerce Türk askeri katılmış ve “Türkopolcü” denilen Türk komutanlar tarafından yönetilmişlerdir.
Türkopol birlikleri, ilk olarak 1097 yılında Bizans ordusunun İznik kuşatması sırasında, görülmüştür. Bu birliklerin çoğunluğu yine orta Asya’dan gelmiş olan Selçuklu Türkleridir. Türklerin asker olarak çeşitli ülkelerde hizmet vermeleri eski bir gelenektir. Çin ordusunda, Sasanilerde, Abbasilerde sayısız Türk askeri tarih boyunca varlık bulmuştur. Ancak Türkopoller çok sadık askerler değillerdir. Eğer Bizans onlara parasını ödemekte gecikirse karşı tarafa geçebilir ya da isyan çıkarabilirlerdi.
Türkopollerin aralarında bir liderleri vardı, bu kişi Türkopol birliğini muharebe sırasında yönetirdi. Tapınak Şövalyelerinin komuta kademesi, paralı askerleri ve özellikle Türkopoller’i yöneten bir komutan içerirdi. Tapınak Şövalyelerinin komutasında mutlaka Türkçe bilen bir Türkopol tercümanı olması gerekirdi.
Türkopollerin Haçlı Ordularına Katılması
Türkopoller Haçlı ordularına katılmış ve tapınak şövalyeliğine kadar ilerlemişlerdir. I. Haçlı Seferi sırasında yani 1096 ve 1099 yılları arasında Anadolu’ya gelen Haçlılar, Bizans ordusundaki Türkopoller ile karşılaşmışlardır. Türkopoller, atlı okçuluk ve hafif süvarilik konusunda uzmandırlar. Haçlı orduları genellikle ağır zırhlı şövalyelerden oluşurdu ve bu nedenle birlikleri ağır hareket ederdi. Atlı okçular ve hafif süvariler Haçlı ordusunun en büyük eksiklerinden biriydi. Bu sebeple Haçlılar, birçok Türkopol lideriyle anlaşma yaparak onları kendi saflarına katmıştır. Türkopollerin büyük çoğunluğu, Bizans ordusuna girdiğinde Hristiyanlığı kabul etmiştir. Ancak içlerinde Müslüman olmaya devam edenler de olmuştur.
Haçlılar için Türk atlı okçular, son derece önemli olmuştur. Türkopoller hafif zırh giyiyor, hızlı hareket edebiliyor ve bu sayede Anadolu coğrafyasında büyük avantaj sağlıyordu. Türklerde Avrupalılar gibi ağır zırhlı şövalye geleneği olmadığı gibi, Avrupalılarda da atlı okçu kültürü yoktur. Batı Avrupa, atlı okçu yetiştirmek için gerekli araziye sahip değildir. Haçlı orduları içinde Türkopoller, daha düşük statüde kabul edilmiştir. Hatta Tapınak Şövalyeleri ile aynı masada yemek bile yiyememişlerdir. Çünkü Türkopoller geçimlerini sağlamak ve Haçlı ordusundan para almak için savaşırdı.
Türkopollerin Haçlı Ordusu İçin Önemi
Haçlı seferleri sırasında, Müslüman ordularındaki askerlerin çok büyük bir bölümü Türklerden oluşurdu. Selahattin Eyyubi’nin orduları da dâhil, o yıllarda İslam dünyasının askeri temeli Türk birlik ve taktikleri üzerine kurulmuştur. İslam ülkelerinin güçleri, büyük ölçüde paralı Türk askerlerinden ya da Türk komutanlarının yönettiği ordularla şekillenmiştir. Bu durum ise, karşı tarafın taktiklerini bildiklerinden Türkopolleri, Haçlılar için vazgeçilmez hala getirmiştir. Haçlı askerlerinin büyük ordularla Kudüs’ü işgali sırasında, orduda büyük oranda Türkopol yer almıştır.
1187 yılında Hıttin Savaşı’nda Selahattin Eyyubi tarafından Haçlı orduları yok edilmiştir. İddialara göre Haçlı ordusundaki 4 bin Türkopol, Selahattin Eyyubi tarafından idam edilmiştir. Çünkü İslam’da Müslümanlıktan çıkana ‘’mürted’’ denir ve cezası ölümdür. Fakat bazı tarihçiler bu rakamın abartılı olduğu konusunda görüş birliğindedir. Çünkü Türkopollerin büyük bir bölümü, Kudüs ve Akkan’ın düşmesinden sonra Kutsal Topraklar’dan ayrılmıştır. Kutsal Topraklar’dan ayrılan Türkopoller arasından bazıları Tapınak Şövalyeleri ile birlikte Kıbrıs’a, diğerleri ise Hospitalier Şövalyeleri bünyesinde Rodos ve Malta’ya gitmişlerdir. Günümüzde, Malta Şövalyeleri olarak anılan Hospitalier Şövalyeleri içinde, halen Türkopol sorumlusu bulunmaktadır.
WhatsApp grubumuza katılmak için TIKLAYINIZ!
Bu paylaşımı destekleyecek kaynakları (ciddi ve bilimsel önemi olan) paylasmanız mümkün mü?
Merhaba, Konya Savatra Antik Kenti’nde Selçuk Üniversitesi tarafından Doç. Dr. İlker Işık’ın başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları sırasında, Anadolu’da ilk kez Türk ibaresinin yer aldığı, Runik alfabesiyle ‘Türkoğlu’ yazan bir yazıt bulundu. Yazıt ile ilgili yapılan açıklamalar Türkopollere ait olduğu yönündedir. Yazıtın önemi; 1071 öncesi İslam sancağının Türkler tarafından buraya getirilmeden önceki evresinde Hristiyanlaşmış Türklerin burada varlığını gösteren bir delil olmasıdır. Bizans orduları içerisinde lejyon birlikleri içerisinde yer alan Türk askerlerinin, Anadolu’da varlığını kanıtlayan önemli bir göstergedir. Bulunan yazıt ve Türkopoller ile ilgili internet ortamında çok sayıda makale bulabilirsiniz.
Andolu’Ya Türkler’in gelişi binlerce yıl önceye dayanır tabii ki, bu kişilerin içerisinde kimisi Bizans ordusunda da görev alacaktır. Hatta Malazgirt Savaşı’nda taraf da değiştirip Selçukluları desteklemişlerdir. Ama Haçlılarla birlikte hareket eden ve hatta Tapınak şövalyelerine katılan Türkopol ile ilgili tek bir makale yok. Bu konuda kaynak belirtir misiniz?
Merhaba ilginiz için teşekkürler. Bu konu ile ilgili kaynak olarak bu sayfaya göz atabilirsiniz: https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkopol